Wprowadzenie
W nomenklaturze hobbystów militarnych oraz osób wchodzących w sferę teoretyki sił specjalnych krajów byłego Związku Radzieckiego od wielu lat funkcjonuje pojęcie SpecNaz. Często osoby nie zaznajomione w pełni z teorią rosyjskich sił specjalnych wskazują ów specnaz jako jedną jednostkę wojskową, która to znajduje się w strukturach armii rosyjskiej. Tymczasem, jest to akronim od słowa Специального назначения (Specjalnego naznaczenia) co w wolnym tłumaczeniu oznacza "(jednostkę) specjalnego przeznaczenia". To znaczy, że nie jest to bezpośrednia nazwa jakiejś jednostki specjalnej, a jedynie zwrot charakteryzujący zakładane przeznaczenie struktury.
Niniejszy artykuł służyć ma przedstawieniu w formie briefu struktur sił specjalnych wchodzących w skład jednostek wojsk lądowych, marynarki wojennej, wywiadu wojskowego, organów bezpieczeństwa publicznego, jak również sił powietrznodesantowych. Same informacje bazowane są na ogólnodostępnych źródłach, z racji na sam charakter jednostek nie oczekujcie jakichkolwiek większych informacji dotyczących składu zespołów specjalnych czy samych jednostek.
Силы специальных операций (Siły Specjalnych Operacji)
Historia
Jest to formacja Sił Zbrojnych FR powstała w 2009 roku, podlegająca bezpośrednio pod Sztab Generalny SZ. W obecnej chwili skupia w swojej strukturze dwie jednostki: Centrum Specjalnego Przeznaczenia "Sienież" oraz CSP "Kubinka-2". Pierwsza z nich, uprzednio znajdująca się w strukturze specnazu GRU, została utworzona jeszcze w 1999 roku. Druga z nich, oficjalnie powstała w 2011 roku, powstała na bazie kadr jednostki specjalnej Alfa FSB i do dziś jest z nią bezpośrednio związana.
Struktura
Według szacunków różnych analityków, obie jednostki zrzeszają około 300 operatorów pionów bojowych i zabezpieczenia. Według informacji dostępnych otwarcie, centra te zbudowane są na bardzo podobnej zasadzie co jednostki zachodnie, zrzeszając w swojej strukturze pododdziały specjalnego przeznaczenia, które w swej strukturze podobne są do Szwadronów jednostek zachodnich, takich jak Delta Force, SAS czy KSK. Oficjalnie wiadomo o istnieniu pięciu pododdziałów:
- Pododdział powietrznodesantowy
- Pododdział górski
- Pododdział morski
- Pododdział szturmowy
- Pododdział ochrony (PSD)
Dodatkowo rosyjskie fora wskazują na fakt, że w jednostkach znajdują sie również pion zabezpieczenia i pion transportowy. Niewykluczone, że z jednostką etatowo współpracuje jedna z jednostek lotnictwa transportowego sił powietrznych. W ramach jednostek funkcjonują też etaty kontrolerów ruchu powietrznego.
Zadania podstawowe
- Ochrona obywateli Rosji poza granicami kraju (ewakuacje ambasad, czy obywateli)
- Szeroki wachlarz operacji bojowych
- Działania przeciwdywersyjne
- Szkolenie armii sojuszniczych
- Ochronę bezpośrednią VIPów
Центр специального назначения ФСБ (Centrum Przeznaczenia Specjalnego FSB)
Historia
Jest to formacja specjalna podlegająca bezpośrednio pod szefa FSB, której zadaniem w głównej mierze jest realizacja zadań zbrojnych w walce z krajowym terroryzmem, zwalczaniem grup przestępczych i zapewnianiem bezpieczeństwa obywatelom Rosji. Jako jednostka CSN FSB realizuje swe zadania zarówno na terytorium Federacji Rosyjskiej (gdzie dość aktywnie zaangażowana jest ona na Kaukazie), ale również poza granicami kraju, między innymi w Syrii. Nie jest to jednostka sił zbrojnych FR.
Struktura
Oficjalnie wiadomo o kilku centrach operacji specjalnych:
- Centrum „A” (Alfa) - jednostka skupia swe działania przede wszystkim na kontrterroryzmie
- Centrum „B” (Wympieł) - jednostka skupia się na działaniach dywersyjnych
- Centrum „S” (Smiersz)
- Centrum „K” (Kaukaz) - Zaangażowana w obszarze kaukazu, specjaliści w zakresie walki górskiej
- Centrum "T" (Tavrida) - ochrona obiektów wodnych
- Centrum „H” (Haker) - specaliści z zakresu cyberbezpieczeństwa
Zadania podstawowe
- Realizacja zadań z zakresu antyterroryzmu krajowego i międzynarodowego
- Zadania typu hostage rescue
- Dywersja poza granicami kraju
- Zadania typu "black ops"
подразделения специального назначения ГРУ (Pododdziały specjalnego przeznaczenia GRU)
Historia
Wielu z nas słyszało o Alfie, czy też Wympiele, jednak to właśnie jednostki specjalne GRU były pierwszymi jednostkami specjalnymi działającymi na terenie Związku Radzieckiego. Od początku według doktryny zakładano, że jednostki te będą odpowiadały bezpośrednio przed dowódcami frontu, którzy to mieli wykorzystywać je do atakowania newralgicznych punktów w obronie przeciwnika. Wielokrotnie rywalizowali oni z jednostkami pochodzącymi ze struktur FSB, natomiast obecnie możemy sklasyfikować te jednostki jako struktury bardzo podobne do amerykańskich zielonych beretów.
Struktura
Według informacji ogólnodostępnych w sieci mamy kilka jednostek sił specjalnych rozlokowanych na terytorium Rosji. Docelowo, każda z nich nazywana jest brygadą, natomiast de facto liczebnościowo struktura nie przekracza pułku. Jednostki te mimo podległości pod różne jednostki na poziomie dywizji, są w czasie wojny podległe bezpośrednio szefowi GRU.
Jednostki wojsk lądowych:
- 2. Samodzielna Brygada Specjalnego Przeznaczenia - zachodni okręg wojskowy
- 3. Samodzielna Brygada Specjalnego Przeznaczenia - centralny okręg wojskowy
- 10. Samodzielna Brygada Specjalnego Przeznaczenia - południowy okręg wojskowy
- 14. Samodzielna Brygada Specjalnego Przeznaczenia - wschodni okręg wojskowy
- 16. Samodzielna Brygada Specjalnego Przeznaczenia - zachodni okręg wojskowy
- 22. Samodzielna Brygada Specjalnego Przeznaczenia - południowy okręg wojskowy
- 24. Samodzielna Brygada Specjalnego Przeznaczenia - centralny okręg wojskowy
- 25. Samodzielna Brygada Specjalnego Przeznaczenia - południowy okręg wojskowy
- 346. Samodzielna Brygada Specjalnego Przeznaczenia - południowy okręg wojskowy
Jednostka wojsk powietrznodesantowych:
- 45. Pułk Rozpoznawczy Specjalnego Przeznaczenia WDW
Dodatkowo, w strukturze Specnazu GRU, znajduje się też kilka jednostek w czasie pokoju podległym flotom Marynarki Wojennej:
- 42. Samodzielny Morski Punkt Rozpoznania
- 388. Samodzielny Morski Punkt Rozpoznania
- 420. Samodzielny Morski Punkt Rozpoznania
- 561. Samodzielny Morski Punkt Rozpoznania
Struktura grupy specjalnego przeznaczenia:
- 1x Dowódca grupy (AKS-74M)
- 1x Zastępca dowódcy (AKS-74M)
- 2x Dowódca sekcji (AKS-74M, AS "Wał")
- 2x Starszyna (AKS-74M z GP-25)
- 2x Zwiadowca - Celowniczy KM (PKM)
- 2x Zwiadowca - Snajper (SWD, WSS Wintoriez)
- 2x Zwiadowca - Saper (AK-74M)
- 2x Zwiadowca - Medyk (AK-74M)
Zadania
- Głęboki rekonesans
- Działania dywersyjne
- Kontrwywiad
- Szeroki wachlarz operacji bezpośrednich
Специальный Отряд Быстрого Реагирования (Oddział specjalny szybkiego reagowania)
Historia
Jednostki SOBR powołano jako kontynuację policyjnych jednostek specjalnych działających pod szyldem OMONu. Docelowo, miały to być lokalne oddziały antyterrorystów, które jako pierwsze reagowałyby na większe kryzysy związane z powziętymi zakładnikami, czy też innymi atakami terroru. Podległe uprzednio pod Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, obecnie będące częścią Gwardii Narodowej, w swoim założeniu nie powinny angażować się w działania zbrojne w formie agresora. Jednostki SOBR wzięły udział w działaniach na Ukrainie gdzie poniosły ciężkie straty.
Struktura
Nie ma oficjalnych dokumentów dotyczących struktury jednostek SOBR, wiadomo że pododdziały są dość liczne (w każdym większym mieście powinien stacjonować jej pododdział). Najbardziej charakterystycznymi są jednostki:
- SOBR Wiking (Obwód Kaliningradzki)
- SOBR Granit (St. Petersburg)
- SOBR Bulat (Moskwa)
- SOBR Rubin (Nowogród)
- SOBR Halzan (Sewastopol) - złożony głównie z byłych ukraińskich berkutowców - film
- SOBR Terek (Grozny) - polecam ten film
- SOBR Jastreb (Dagestan)
Zadania
- Kontrterroryzm
- Przeciwdziałanie kryzysom wewnętrznym
- Zabezpieczenie akcji policji
- Realizacja zatrzymań
Отряд специального назначения Заслон (Oddział Specjalnego Przeznaczenia "Zaslon")
Historia
Jest to jednostka specjalna podległa pod Służbę Wywiadu Zagranicznego FR, którą można porównać do amerykańskiego CIA GRS. Nie figuruje ona na żadnej stronie internetowej rządu, jak również wiele o jej strukturze nie wiadomo. O istnieniu jednostki wiadomo jedynie z leaków, jakich dopuszczają się przedstawiciele kremla (np. Dimitri Rogozin wstawił to zdjęcie z dopiskiem "Dziękuję żołnierzom z Zasłona za ochronę"). Jednostka brała udział w akcjach w przeddzień inwazji ONZ na Irak, jak również w ochronie wyborów prezydenckich w Afgańskiej ambasadzie Rosji, czy też w ewakuacji personelu z tejże Ambasady sprzed dwóch lat. Sama jednostka rzekomo ochraniała Baszara Al- Assada w trakcie szczytu syryjskiego konfliktu.
Struktura
Nieoficjalnie wiadomo, że w jednostce zaangażowano 300 operatorów.
Zadania
- Ochrona VIPów
- Protekcja ambasad
- Ewakuacja personelu poza granicami kraju
- 2
- 1
- 1